Vì sao bị thoái hoá khớp phải ăn uống lành mạnh ?

Nếu bạn là một trong số hàng triệu người trên thế giới bị thoai hoa khop, bạn biết rằng các mục tiêu của điều trị viêm xương khớp là để giảm đau và duy trì chức năng khớp. Các chuyên gia cho rằng cách tốt nhất để quản lý viêm xương khớp là bằng cách giáo dục chính mình về căn bệnh này, làm thay đổi lối sống hữu ích, và sử dụng thuốc nếu cần thiết. Và một trong những lựa chọn lối sống tốt nhất cho giảm bớt đau xương khớp do thoái hoá khớp là duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh. 

"Mục tiêu chính của sự tham gia tích cực trong điều trị thoái hóa khớp của bạn là để giảm đau và viêm nhiễm bằng cách tăng cường chức năng vận động mà không có sự phụ thuộc vào thuốc", Carol Wolin-Riklin, MA, cấp giấy phép chuyên gia dinh dưỡng và điều phối viên dinh dưỡng tại Đại Học Y Khoa Texas nói, tại Houston, Texas. "Điều này có thể đạt được thông qua việc giảm cân và bổ sung dinh dưỡng tự nhiên. 

benh thoai hoa khop Chế độ ăn uống: Các triệu chứng Kiểm soát 

Bị thừa cân bằng cách tăng áp lực 4.5kg trên các khớp đầu gối của bạn tương đương với 30 đến 60 kg với mỗi bước bạn đi. Nghiên cứu cho thấy giảm cân có thể làm giảm triệu chứng đau do benh thoai hoa khop 

"Giảm cân giúp giảm bớt sức ép lên các khớp xương trong quá trình hoạt động thể chất và cũng có thể giúp làm giảm cytokine gây viêm lưu thông," lưu ý Wolin-Riklin. Cytokines là các protein kích thích sưng và viêm, và nghiên cứu đã chỉ ra rằng các tế bào mỡ là một nguồn quan trọng của cytokine trong cơ thể. 

Một chế độ ăn uống lành mạnh phối hợp với tập thể dục là liệu pháp hiệu quả nhất để giảm cân. Nếu bạn bị bệnh thoái hóa khớp nặng, bạn vẫn có thể tìm cách để tập thể dục trong khi ngồi hoặc trong một hồ bơi. "Tập thể dục Nonimpact dung nạp rất tốt. Tập thể dục sẽ thúc đẩy sự mất mát chất béo và giúp bạn duy trì khối lượng cơ nạc, "Wolin-Riklin nói. 

Viêm xương khớp Chế độ ăn uống: Tầm quan trọng của chất xơ 

Đau là triệu chứng thường gặp trong benh thoai hoa khop. Khi cách phi y tế để giảm đau, chẳng hạn như miếng đệm sưởi ấm và mát xa, vẫn chưa đủ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc dạng thuốc phiện để giảm đau. Thuốc phiện giảm đau bằng cách chặn các thụ thể đau trong não của bạn, mà còn ngăn chặn các tế bào cơ trong đường tiêu hóa của bạn và có thể gây ra táo bón. Mặc dù cũng có những loại thuốc để giảm bớt táo bón, lưu ý Wolin-Riklin, "dựa vào thuốc nhuận tràng để giúp điều trị táo bón có thể tạo ra một sự phụ thuộc vào các loại thuốc này. Cách phi y tế để thúc đẩy sức khỏe đường ruột tốt hơn:

Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn của bạn.

Ăn một chế độ ăn giàu thực phẩm có chứa chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả.

Uống nhiều nước. Điều này có thể giúp ngăn ngừa táo bón. "Bạn nên uống 48-64 ounce chất lỏng hàng ngày trừ khi bạn có một tình trạng y tế giới hạn lượng nước uống," Wolin-Riklin nói.

Tập thể dục thường xuyên. Táo bón là phổ biến hơn khi bạn không vận động cơ thể.

Viêm xương khớp Chế độ ăn uống: Thức ăn bổ sung 

Một số chất dinh dưỡng cũng đã được chứng minh là có lợi cho những người bị bệnh thoái hóa khớp . Chúng bao gồm: 

Vitamin D: Vitamin D có thể trở bị mắc kẹt trong các tế bào và nồng độ chất béo có thể quá thấp ở những người thừa cân. Một xét nghiệm máu có thể được thực hiện để kiểm tra nồng độ vitamin D của bạn - nếu họ thấp, nói chuyện với bác sĩ về những over-the-counter bổ sung vitamin D.

Vitamin C, vitamin E, selen, kẽm và đồng. Những chất chống oxy hóa là tất cả hữu ích trong việc giảm số lượng các cytokine trong máu, giúp giảm các triệu chứng đau do viêm. "Một vitamin tổng hợp tốt với các khoáng chất vi lượng có hiệu quả," lưu ý Wolin-Riklin.

Dầu cá. Những loại dầu này rất giàu axit béo omega-3, đã được chứng minh là giúp giảm viêm trong cơ thể. "Tăng cường ăn các loại cá có dầu như cá hồi, cá thu, cá mòi đến ba lần mỗi tuần, hoặc uống bổ sung dầu cá có thể giúp tăng cường tác dụng chống viêm này," Wolin-Riklin nói.

Nếu bạn bị benh thoai hoa khop , quản lý chế độ ăn uống của bạn và tham gia vào một chương trình tập thể dục tốt - ngoài việc điều trị bằng thuốc khi cần thiết - có thể làm cho một sự khác biệt lớn trong việc giảm đau viêm khớp Nếu bạn đang dùng thuốc có thể gây táo bón, hãy uống đủ nước và nhận được nhiều chất xơ thông qua chế độ ăn uống của bạn. Bạn cũng có thể xem xét thêm một vài bổ sung chế độ ăn uống của bạn có thể giúp giảm viêm. Lấy quyền kiểm soát cách bạn ăn là một cách tuyệt vời để đóng một vai trò tích cực trong điều trị thoai hoa khop .

Đọc thêm

Bệnh thoái hoá khớp ở người cao tuổi

benh thoai hoa khop là quá trình lão hóa của tổ chức sụn khớp, đầu xương và các tổ chức phần mềm quanh khớp, đây là một quá trình tất yếu ở người có tuổi. Việc điều trị tuy không đảo ngược quá trình này nhưng có thể làm quá trình này chậm lại, giảm đau và duy trì chức năng vận động của khớp. Điều này cực kì có ý nghĩa với cuộc sống của người cao tuổi. Để đạt được kết quả điều trị cần có sự kết hợp hài hòa giữa điều trị bằng thuốc và các biện pháp điều trị không dùng thuốc trong đó thuốc không phải là yếu tố quyết định.

Với các tiến bộ của y học, tuổi thọ của con người đã đạt tới con số 70 ở hầu hết các quốc gia và 80 ở nhiều quốc gia trên thế giới vì vậy tuổi 70, trên 70, trên 75 không còn được coi là tuổi "cổ lai hy" nữa. Số người có tuổi (trên 65) và lớn tuổi (trên 75) ngày càng gia tăng và chiếm một vị trí quan trọng trong xã hội. Khi tuổi thọ của con người càng tăng , tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa khớp sẽ càng cao vì cũng như mọi quá trình sống, con người vẫn phải phát triển theo quy luật chung của tạo hóa: Sinh - Lão. Và khi có tuổi, mỗi chúng ta thường khó tránh khỏi hiện tượng đau nhức xương khớp và hạn chế khả năng vận động do các khớp bị thoái hóa. Đây là lý do chính gây đau đớn, giảm khả năng vận động và giảm chất lượng cuộc sống của con người khi bước qua tuổi 70. Điều trị thoái hóa khớp ở người có tuổi là góp phần chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng sống cho người có tuổi vì mục đích "Sức khỏe cho người có tuổi" của ngành Y tế nước ta và của Tổ chức Y tế Thế giới.

Điều trị thoái hoá khớp ở người có tuổi

Con người vẫn được coi là một cỗ máy hoàn hảo nhất của tạo hóa và dù hoàn hảo đến mấy, dù con người có cố gắng đến mấy thì các bộ phận trong cơ thể cũng bị thay đổi theo thời gian. Tỷ lệ bị bệnh thoái hóa khớp tăng theo tuổi, nếu dưới 35 tuổi tỷ lệ bệnh là 30% thì trên 65 tuổi tỷ lệ bệnh là 60%, trên 75 tuổi tỷ lệ bệnh là trên 70% và trên 80 tuổi tỷ lệ bệnh lên tới 85%. Các tiến bộ khoa học kỹ thuật về gen, di truyền đã cho phép con người thực hiện thành công nhiều trường hợp ghép các cơ quan như thận, phổi, tim, khớp, xương, da, giác mạc....để thay thế các bộ phận, cơ quan bị hư hỏng, cứu nhiều người thoát khỏi những căn bệnh hiểm nghèo. Tuy nhiên việc thay thế các cơ quan của con người nói chung hay thay thế các khớp bị thoái hóa và mất chức năng vận động nói riêng còn gặp nhiều khó khăn, tốn kém và chưa thể thực hiện rộng rãi đặc biệt trong hoàn cảnh nước ta. Mặc dù chưa có một biện pháp nào thật hữu hiệu để "cải lão hoàn đồng" nhưng với những kiến thức y học ngày càng hoàn thiện chúng ta có thể làm quá trình thoái hóa chậm lại, giữ gìn và bảo vệ các tổ chức, cơ quan trong đó có sụn khớp nhờ đó có thể duy trì được chức năng vận động của con người cho đến cuối cuộc đời.

Điều trị thoai hoa khop ở người có tuổi nhằm hai mục đích chính là: Giảm đau và Giữ gìn, duy trì chức năng vận động của khớp.

1. Giảm đau: Hiện tượng đau do thoái hóa khớp ở người có tuổi có thể được kiểm soát bằng thuốc và các biện pháp không dùng thuốc.

Giảm đau bằng thuốc: Chúng ta đã biết tuổi tác là một yếu tố thuận lợi dễ xảy ra các phản ứng có hại của thuốc nên việc sử dụng thuốc ở người cao tuổi cần rất thận trọng , cần có sự chỉ dẫn và theo dõi của thầy thuốc và cần hạn chế việc lạm dụng thuốc đặc biệt là các thuốc kháng viêm. Việc sử dụng thuốc tuỳ tiện, thiếu chỉ dẫn, thiếu theo dõi sẽ khó tránh khỏi những tai biến đáng tiếc, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe làm giảm chất lượng sống, giảm tuổi thọ đồng thời làm tăng các chi phí y tế liên quan. Các thuốc dùng để giảm đau gồm:

- Các thuốc giảm đau đơn thuần: Paracetamol, Aspirin, Idarac, Tramadol...

- Các thuốc kháng viêm giảm đau không có Steroid: Diclofenac, Ibuprofen, Meloxicam, Tenoxicam... được dùng khi cần thiết, trong những giai đoạn cụ thể.

- Corticosteroid chích vào khớp hoặc tại chỗ (khi có chỉ định)

- Chất thay thế dịch khớp (Hyaluronic acid) chích vào khớp gối (khi có chỉ định)

(Lưu ý việc chích thuốc vào khớp hoặc tại chỗ nhất thiết phải do các bác sỹ chuyên khoa thực hiện trong điều kiện bảo đảm vô trùng)

Giảm đau bằng các biện pháp không dùng thuốc: các biện pháp này vừa làm giảm đau vừa là biện pháp tốt nhất để hạn chế việc sử dụng thuốc giảm đau vì vậy có vai trò rất quan trọng trong điều trị thoai hoa khop ở người có tuổi:

- Giáo dục sức khỏe để người bệnh hiểu căn bệnh của mình và các nguyên tắc cơ bản để tự luyện tập, chăm sóc, bảo vệ và duy trì chức năng vận động của khớp, tránh quá tải khớp ( béo phì, mang vác nặng), tránh các động tác xấu (ngồi xổm, ngồi bó gối, đi lên xuống thang bộ, đứng lâu...), tránh "lãng phí" khớp.

- Có chế độ sinh hoạt đúng mức và phù hợp với tình trạng của khớp, giảm sự tỳ đè lên khớp (giảm cân nặng, có gậy chống hoặc nạng để giảm bớt lực tỳ đè lên khớp gối khi đi lại, có ghế ngồi vừa tầm và chỗ vịn để tránh chịu lực cho khớp gối khi đứng lên hay ngồi xuống, có giầy, dép phù hợp với tình trạng bàn chân, có đồ dùng phù hợp với tình trạng bàn tay để thực hiện các công việc hàng ngày...).

- Các biện pháp: xoa bóp, châm cứu, nhiệt, kích thích các đầu mút thần kinh bằng điện (TEN), yoga, đi bộ, đạp xe...

- Sự hỗ trợ tinh thần, sự khuyến khích, động viên và cảm thông của thầy thuốc, của người thân, của bạn bè, của các tổ chức xã hội... là những nguồn lực tinh thần quí báu làm cho người bệnh giảm bớt đau đớn, buồn nản, bi quan, có ý thức cố gắng vượt lên các hạn chế của bệnh tật.

2. Giữ gìn, duy trì chức năng vận động của khớp

Tập luyện để tăng cường sức cơ và khối lượng cơ, đặc biệt cơ tứ đầu đùi, cơ lưng, cơ quanh vai... để tăng cường hoạt động của các khớp gối, cột sống, vai...

Duy trì một chế độ luyện tập và phục hồi chức năng đều đặn, hết sức tránh việc bất động khớp (trừ giai đoạn đang viêm cấp) vì khi không hoạt động khớp sẽ dễ dàng bị cứng, giảm tiết dịch khớp, xơ hóa các dây chằng, teo cơ, loãng xương và mất dần chức năng của khớp.

Thực hiện chế độ "Tiết kiệm khớp". Sụn khớp là một tổ chức bao bọc các đầu xương của khớp, có tác dụng điều chỉnh sự đàn hồi và chịu lực cho khớp, nhờ sụn khớp mà hai đầu xương tách rời và khớp có thể hoạt động được. Tổn thương cơ bản của thoai hoa khop là tổn thương sụn khớp do hiện tượng lão hóa và do bị chịu lực kéo dài. Sụn khớp là một tổ chức rất khó tái tạo, giống như "vốn liếng" Trời cho chỉ có chừng đó nếu sử dụng lãng phí sụn khớp sẽ mòn hết, hai đầu xương sẽ không bị ngăn cách và vận động của khớp sẽ bị cản trở. Chế độ "Tiết kiệm khớp" sẽ giúp mỗi người biết cách sử dụng khớp hợp lý, tránh các động tác xấu, tránh các động tác không cần thiết, tránh sử dụng hết "vốn liếng" trước thời hạn.

Bồi dưỡng sụn khớp, xương và các tổ chức quanh khớp bằng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất (protein, calcium, vitamin D, vitamin nhóm B ...)

Phẫu thuật thay khớp (thường là khớp háng và khớp gối) là một tiến bộ lớn của y học, tiến bộ này đã giúp cho nhiều người có tuổi thoát khỏi tàn phế. Tuy nhiên các phẫu thuật này thường được thực hiện ở các nước Âu, Mỹ (ở Mỹ: 5 triệu người thay khớp háng/năm, đa số do thoái hóa khớp háng. Ở Pháp: 50.000 người thay khớp háng/năm, do thoai hoa khop háng) vì những điều kiện về kỹ thuật và kinh tế (Chi phí thay khớp háng là 50.000 - 60.000 USD/một khớp, khớp gối là 25.000 - 30.000 USD/một khớp.

Đọc thêm

Bệnh thoái hoá khớp ở phụ nữ và cách chữa trị

Theo giới chuyên môn, từ tuổi ngoài 30 lượng xương của phụ nữ đã từ từ thoái hóa, khi đến thời kỳ mãn kinh thì bệnh thoái hóa khớp tiến triển rất nhanh và nếu không đc chăm sóc kịp thời thì sẽ dẫn tới nhiều bệnh về xương, trong đó có benh thoai hoa khop.

Ảnh minh họa

benh thoai hoa khop thường tấn công người già và phụ nữ, khiến cho bệnh nhân bị hạn chế cử động khớp, dẫn đến các cơn đau dữ dội và có thể dẫn đến tàn phế. Tuy nguy cơ gây tử vong không như cao huyết áp và tiểu đường nhưng thoái hoá khớp ảnh hưởng nặng nề đến sinh hoạt thường ngày của người bệnh .

bệnh thoái hóa khớp không phải của riêng người lớn tuổi, khoảng 30% người trên 35 tuổi, 60% người trên 65 tuổi và 85% người trên 80 tuổi có nguy cơ bị mắc bệnh. Trong đó, khoảng 2/3 số bệnh nhân là phụ nữ .


Theo TS. BS. Nguyễn Thị Mai Hồng, Phó trưởng Khoa Cơ Xương Khớp, Bệnh viện Bạch Mai, nữ giới hay mắc bệnh thoái hoá khớp nhiều hơn nam giới, điều này có thể do phụ nữ thường làm công việc nội trợ nhiều hơn nam giới. Đặc biệt là nữ giới hay bị bệnh thoái hóa khớp gối và thường hay gặp sau lứa tuổi mãn kinh. Ngoài ra bệnh có thể gặp ở các khớp ngón tay, nhất là ngón tay cái.

thoái hoá khớp ở phụ nữ thường xảy ra đau và làm hạn chế vận động, khớp thường có tiếng kêu lục khục khi cử động do lượng acid uric trong ổ khớp giảm và các đầu xương cọ sát vào nhau. Dấu hiệu thường gặp nữa của bệnh là bệnh nhân thường thấy cứng khớp vào buổi sáng dưới 30 phút. Ngoài ra, còn có teo cơ nếu bệnh nhân hạn chế vận động kéo dài và thường bệnh nhân rất khó khăn trong việc lên xuống cầu thang hoặc làm các vận động thường ngày .

benh thoai hoa khop ở phụ nữ không có nguyên nhân rõ rệt. Các yếu tố thúc đẩy quá trình thoái hóa bao gồm tuổi tác, tình trạng thừa cân , chấn thương nhẹ và mãn tính ở khớp. Nhiều nghiên cứu cho thấy trong quá trình lão hóa chức năng chống đỡ của sụn bị suy giảm và dễ hư hỏng khi khớp cử động. thoái hóa khớp thường tiến triển chậm, khi bị thoái hoá khớp mà không chuẩn đoán sớm để điều trị thì rất dễ dẫn đến tình trạng biến dạng khớp, làm hạn chế vận động và đôi khi làm cứng khớp.

Với nữ giới bị béo phì thường xảy ra thoái hoá khớp, vì vậy cần có chế độ giảm cân. Ngoài ra, chế độ ăn uống nên tránh các món ăn chứa nhiều mỡ, tăng cường chế độ ăn uống có nhiều canxi và chất chống ôxy hóa. Nếu bệnh nhân có đau có thể dùng thuốc chống viêm, giảm đau từ mức độ nhẹ đến mức độ nặng theo chỉ định của bác sỹ. Mặt khác , cần có chế độ thể thao hợp lý như đi bộ, tuy nhiên, đối với người bệnh đang ở trong giai đoạn đau khớp thì không nên đi bộ nhiều.

Để phòng ngừa thoái hoá khớp thì ngay từ lúc tuổi ngoài 40 nên có chế độ sinh hoạt và luyện tập nhẹ nhàng, đều đặn hàng ngày như: chơi thể thao, đi bộ, hạn chế mang vác nặng, làm các động tác quá sức. Đối với người cao tuổi cũng cần tập luyện nhẹ nhàng tuỳ theo sức mình và hoàn cảnh riêng. Khi có dấu hiệu nghi ngờ về khớp cần đi khám bác sỹ ngay để được tư vấn đầy đủ. Nên đi khám bệnh định kỳ để biết tình trạng sức khoẻ và biết cách phòng ngừa bệnh.

Đọc thêm